WIBOR POD LUPĄ TSUE – pytania polskiego sądu w sprawie kredytów ze zmiennym oprocentowaniem
Sąd Okręgowy w Częstochowie postanowieniem z dnia 31 maja 2024 roku W SPRAWIE sygn. akt I C 1226/23, skierował do TSUE cztery pytania prejudycjalne dotyczące stawki WIBOR w kredytach hipotecznych ze zmienną stopą oprocentowania:
1. Czy art. 1 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR?
2. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze, czy art. 4 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR?
3. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze i drugie, czy art. 3 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że zapisy umowy dotyczące zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR można traktować jako stojące w sprzeczności z wymogami dobrej wiary i powodujące znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta, z uwagi na niewłaściwe poinformowanie konsumenta odnośnie narażenia na ryzyko zmiennej stopy procentowej, w tym w szczególności niewskazaniu, w jaki sposób ustala się wskaźnik referencyjny będący podstawą ustalania zmiennego oprocentowania i jakie wątpliwości są związane z jego nietransparentnością oraz nierównomierny rozkład tego ryzyka na strony umowy?
4. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na wcześniejsze pytania, czy art. 6 ust 1 w zw. z art. 3 ust. 1 i 2 zdanie 2 oraz art. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, iż w przypadku uznania za nieuczciwe postanowienia umownego dotyczącego zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR możliwym jest dalsze funkcjonowanie umowy, w której wysokość oprocentowania kwoty kapitału kredytu będzie się opierała na drugim składniku ustalającym wysokość oprocentowania zawartym w umowie, to jest stałej marży banku, co spowoduje zmianę oprocentowania kredytu ze zmiennego na stałe?
W skrócie – TSUE ma odpowiedzieć polskiemu sądowi
– czy do umów konsumenckich kredytów z WIBOR stosujemy dyrektywę 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich
– a jeśli stosujemy to czy ustalanie oprocentowania w oparciu o WIBOR narusza prawa konsumenta
– a jeśli narusza to czy umowa może dalej trwać po wyeliminowaniu WIBOR (niższa rata) czy jak w kredytach CHF mamy sankcje nieważności?
Banki czekają z nadzieją
Kredytobiorcy czekają z nadzieją
Prawnicy czekają z zaciekawieniem
Ale w naszej ocenie raczej trzeba będzie traktować to jako początek „dyskusji” jurydycznej o kredytach złotowych i tego czy w umowach lub procesie sprzedaży produktów naruszane są prawa konsumentów. WIBOR to nie jedyne zastrzeżenie jakie pojawia się do umów kredytów w PLN, w tym zwłaszcza ze zmienną stopą procentową. Stopy procentowe zyskały na znaczeniu w okresie inflacji i słynnych już szybkich decyzjach Prezesa NBP o ich zwiększaniu, co wpłynęło na wzrost rat kredytów.
Warto przypomnieć, że dla TSUE zagadnienie nie jest nowe – w 2023 roku TSUE oceniał problem wskaźników referencyjnych stosowanych w Hiszpani. W sprawie C-265/22 orzekł, że do sądów krajowych należy zbadanie wagi i dostępności informacji pochodzących z banku Hiszpanii dotyczących poziomu wskaźników referencyjnych w odniesieniu do rynkowej stopy procentowej oraz do konieczności zastosowania ujemnego spreadu w celu dostosowania stopy procentowej do rynkowej stopy. Jednak jak zawsze TSUE podkreślił obowiązki instytucji finansowej – dostarczone informacje przez bank muszą być wystarczające, aby umożliwić przeciętnemu konsumentowi skuteczne zapoznanie się ze sposobem obliczania wpływu wskaźnika referencyjnego na wysokość zobowiązania. Mamy konieczność przejrzystości informacyjnej i wymóg dobrej wiary po stronie instytucji finansowej.
Masz kredyt w PLN? W naszej Kancelarii analizujemy umowy kredytowe w pełnym zakresie, nie ograniczając się do kwestionowania tylko WIBOR. Przyjmujemy strategie zapewniające najlepsze szanse powodzenia naszym klientom. Zachęcamy do kontaktu, sprawdzimy Twoją umowę.
