Trybunał uznał, że osoba, która kupiła mieszkanie za pomocą kredytu we frankach i przeznaczyła je na wynajem, wciąż jest konsumentem, a nie przedsiębiorcą. Dzięki temu ma prawo do ochrony konsumenckiej i może ubiegać się o unieważnienie umowy kredytowej.

Wyrok dotyczy przypadku frankowiczów z Getin Noble Banku, gdzie Sąd Okręgowy w Warszawie skierował pytania prejudycjalne do TSUE. Kredytobiorcy po otrzymaniu kredytu kupili nieruchomość i wynajmowali ją. Polski sąd miał wątpliwości, czy takie osoby mają status konsumenta, czy raczej powinny być traktowane jako przedsiębiorcy.

TSUE popiera konsumentów

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ponownie poparł konsumentów. W wyroku C-347/23 TSUE stwierdził, że osoba fizyczna, która zaciągnęła kredyt hipoteczny na zakup nieruchomości z zamiarem jej wynajmu, jest konsumentem w rozumieniu Dyrektywy 93/13, o ile działała poza działalnością gospodarczą. TSUE podkreślił, że dochód z wynajmu nie eliminuje osoby z kategorii konsumenta.

Wyrok ten jest istotny dla osób, które nabyły nieruchomości z zamiarem wynajmu (buy-to-let) oraz tych, które musiały wynajmować zakupione nieruchomości.

TSUE zwrócił uwagę, że pojęcie konsumenta w Dyrektywie 93/13 jest szerokie. Aby ustalić, czy ktoś jest konsumentem, trzeba sprawdzić, czy dana działalność nie jest związana z działalnością zawodową.

Kredytobiorcy będą konsumentami

TSUE wykluczył rozróżnienie między dłużnikiem a współdłużnikiem kredytu, nawet jeśli jedna z osób działała w ramach działalności gospodarczej. – W celu ochrony konsumentów każdy kredytobiorca powinien mieć tę ochronę. W przypadku wynajmu większej liczby mieszkań, sąd będzie analizował każdą sytuację indywidualnie.

TSUE odpowiedział na pytanie w kontekście kredytobiorców, którzy nie prowadzili regularnej działalności wynajmu. W odróżnieniu od przedsiębiorców, tacy kredytobiorcy będą traktowani jako konsumenci, ponieważ zakupili nieruchomość jako inwestycję prywatną. Jeżeli posiadają więcej takich mieszkań, sąd będzie badał każdy przypadek osobno, a kluczowy będzie cel umowy. Osobista sytuacja kredytobiorców może się zmieniać.

Frankowicze kupili nieruchomość inwestycyjną

Kredytobiorcy postanowili pozwać bank, aby unieważnić umowę kredytową. W trakcie postępowania sąd skierował pytania do TSUE, pytając, czy osoby wynajmujące mieszkania mogą być traktowane jako konsumenci w rozumieniu Dyrektywy 93/13. Kredytobiorcy zakupili nieruchomość w 2008 roku jako inwestycję, a kredyt spłacili w 2019 roku, po sprzedaży nieruchomości. Chcą jednak odzyskać zapłacone raty, powołując się na nieuczciwe warunki umowy.

Sąd w Warszawie stwierdził, że klauzule indeksacyjne, na podstawie których bank jednostronnie ustalał kurs CHF/PLN, były nieuczciwe. Klienci ponieśli nieograniczone ryzyko kursowe, a bank nie poinformował ich odpowiednio o konsekwencjach wzrostu kursu. Choć kredytobiorcom pokazano symulację wzrostu rat, wahania kursu były minimalne.

Dodatkowo, sąd zauważył, że kredytobiorcy zarabiali w funtach, co oznacza, że zarówno frank, jak i złoty były dla nich walutami obcymi, a bank nie przedstawił im prognoz dotyczących funta. Bank mógł kształtować kurs CHF/PLN na podstawie zapisów umowy i regulaminu, co wpływało na wysokość należnych świadczeń.

Wyrok TSUE obejmie wszystkich kredytobiorców, niezależnie od miejsca zamieszkania czy zarobków. Ten wyrok doskonale uzupełnia wcześniejsze orzeczenia TSUE w sprawach frankowych.

LC